Diálise

Se cadra é unha errónea percepción miña como lector, pero penso que nos últimos tempos por parte dalgúns medios e dalgúns críticos estase a conformar un canon do noso recente panorama literario que non reflicte para nada a realidade da nosa escrita, destacando propostas mediocres e deixando de lado outras arriscadas e anovadoras.
Ben isto ao caso pola escasa repercusión dun dos poucos libros salvables, para min, da última tempada literaria galega: Limpeza de Sangue, de Rubén Ruibal. Cheguei a este magnifico texto dramático por recomendación de Brétemas e nunca lle estarei o suficientemente agradecido. Polo celme desta obra discorren o mellor de Carver, os filmes dos mellores Coen, de Bukowski... E non son só excepcionais diálogos e unha estrutura perfecta que nos leva alasando ata a redentora caída do pano. Non, hai moito máis, nalgunhas das súas acoutacións agroman as metáforas da paisaxe urbana cunha forza arrebatadora e expresionista que vale máis que moitas novelas das publicadas no curso. Pagaría por vela representada, ou levada ao cine, e penso que o seu autor ten un maxistral narrador dentro que agardo algún día nos entregue unha novela tan demoledora como esta obra, cuns personaxes tan vividos como Francisco e Pantaleón.

Unha historia de silencios

Miguel Fernández Cuevas, o bisavó dos meus fillos, marchou a Cuba arredor do ano 1918 e regresou no ano 30. Das mornas augas do Caribe trouxo un gran baúl e moitos silencios. Xamais contou nada do que alí lle pasara, xamais. Hoxe, daquela estancia súa nas terras cubanas fican o baúl acarunchado, unha carta dun amigo que ficou alá, o billete do seu regreso en barco, unha tarxeta postal coa súa propia fotografía con canotié sacada no estudio de R. Testar na avda. de Italia nº 53, algunhas outras estampas tropicais de anónimos protagonistas e o seu carné de membro do Centro Galego da Habana. Pouca cousa para todo o que debeu ver naquelas calorosas e vizosas noites no Malecón.

A vida segue...

Despois destes días de vertixe, nos que andei co subidón, hoxe, por fin aterro e pouso ós pés no chan. Abrirei de novo o portátil e comezarei unha nova travesía literaria, que como case sempre levarame moi lonxe do país durante varios meses.
O que vedes aí enriba, na foto, é un agasallo que me fixo meu fillo. Preocupado como andaba por ver que non me entregaban copa ou galardón ningún polo premio, decidiu facerme esta chapa cunha maquiniña que ten. Amais, el e súa irmá argallaron unha tropical canción e todos os días cando chego a casa, aparecen desfilando polo corredor berrando: ¡Ala Delta, cha, cha, cha, cha! ¡Ala delta...!

Tres cancións

Mañá a partir das 12 do mediodía andarei polo EXTRARRADIO convidado por Eduardo Chamorro e con el falarei do premio. Pediume tamén que seleccionase tres cancións para poñer durante entrevista, tres músicas que me retraten. Levo dende onte seleccionándoas e non dou feito, hai tantas:

Spanish grease, por Willie Bobo.
Into de mystic, por VanMorrison.
Moonriver, por Sarah Vaughan.
Alone again or, por Love.
Watermelon man, por Mongo Santamaría
I´ll be your mirror, por The Velvet Underground & Nico.
Orly, por Jaques Brel.
Poor Joe, por Dizzy Gillespie.
Do not go gentle into that good night, por Jonh Cale.
In a sentimental mood, por Ellington & Coltrane.
Cattle and Cane, por The Go-betweens.
What´s going on, por Marvin Gaye.
Please, please, please..., por The Smiths
Five Years, por David Bowie.
Say a litte pray for you, por Aretha Franklin.
Love will tears us apart, por Joy Division.
I want you, por Bob Dylan.

E quedan moitas outras máis. Así que mañá antes de marchar cara a Santiago escollerei tres ao chou. Son incapaz de decidirme por ningunha delas ou das outras.

Unha pica galega en Flandres

O xoves pasado un xurado reunido en Madrid tivo a ben conceder por unanimidade á miña novela O Carteiro de Karrada o Premio Ala Delta de Literatura Infantil na súa 18 edición. Podedes imaxinar como estou, non é necesario que volo diga.
Amais teño que confesar que nestes tempos en que a nosa lingua está recibindo tantos ataques, só hai que ver os comentarios e viñetas dalgúns diarios nacionais, este recoñecemento a unha obra escrita en galego que competía cun feixe de orixinais en castelán, euskera e catalá éncheme dun orgullo que vai moito máis alá do persoal, pois é a primera vez que unha obra en galego gaña o Ala Delta.
Este premio non me pertence só a min. Estou seguro que hoxe non estaría contando isto senón tivese atopado a un editor modélico como Ignacio Chao e a un extraordinario crítico como Martin Pawley, grazas de verdade a ambos os dous polos seus consellos e pola súa amizade.

Papapapú

Non sei se os tempos están mudando –a miña opinión sobre este tempo de goberno de progreso bipartito é bastante crítica– pero algo que non logramos cando escolarizamos ao noso fillo, facelo no lingua de seu, o acadamos agora coa nosa filla, catro anos despois. Ela, acudirá este curso todos os días a súa escola cos seus libros na lingua de nós ben gardados na súa mochila e sen sabelo estará facendo ao seu pai inmensamente feliz. A ver canto me dura.

Os ollos do estío

Concordo co fillo de Rulfo :un escritor antes de aprender a escribir ten que aprender a ver. Eu, este verán vin escenas que ficaran gravadas para sempre na miña memoria... —Algúns solpores, meu fillo, no Torreiro, aprendendo por fin a andar en bicicleta; a miña serea saíndo da auga co seu bikini negro; uns amigos cos seus fillos e mais nós limpando e recuperando un vello lavadoiro de pedra; a noite en que vendo as estrelas a miña filla se durmiu no colo da súa nai; algunhas conversas con ese mesmos amigos a carón dunhas botellas de viño; meu fillo, outra vez, regresando a casa e preparándose el só a merenda para fuxir axiña a xogar de novo polas corredoiras; unha repentina treboada agochados baixo a perfecta caixa de Faraday do vello lavadoiro; os nenos durmidos nos seus sacos na nosa primeira acampada; unha araña teimuda que todas as noites tecía a arañeira que eu lle destruía co amencer; a miña filla mostrándolle a súa perrechiña ao seu curmán; a ecografía das miñas entrañas.— ...ou que quizabes esqueza nuns días tras o regreso ao asollado vórtice urbano. Non o sei.