quarta-feira, dezembro 31, 2008

Feliz ano do boi


Segundo a tradición oriental o 2009 será o ano do boi (ushi en xaponés) e o aciago que deixamos atrás foi o da rata (nezumi). Agardemos que non se cumpra aquel dito budista de "o que a rata comeza o boi remata" e que o vindeiro sexa un chisco mellor e traia paz e esperanza para esa xentiña de Gaza, do Congo e de tantos e tantos lugares...

terça-feira, dezembro 30, 2008

terça-feira, dezembro 23, 2008

David vs. Goliat


Hai que pensa e dixo que a literatura galega son só Rivas e Suso de Toro, e que os demais nada pintamos, ao que os editores retrucaron con xeito, algún cos datos na man para situar o debate no seu xusto lugar.
Eu vou facer a miña pequena achega pois non sei quen sería o xornalista de investigación que fixo a pescuda pero debeu estar noutras librarías, por falar só das que coñezo ben: en Libroruro de Vigo na entrada e no medio está o libro en castelán, ao fondo a LIX en galego é castelán e a dereita, tras a caixa, o libro galego, nunha mesa as novidades e o resto en andeis, na 1ª pranta está papelaría e na 2º libro de texto, ensaio e demais. Logo, botarlle en cara a Follas Novas en Santiago que o libro galego estea no soto canda os libros noutras linguas é descoñecer un pouco da súa historia, dos vidros escachados hai non moitos anos por ter libros en galego no seu escaparate, da súa importante labor editorial antes e agora en prol das nosas letras. En fin, que para comezar un debate hai que ter os datos e as informacións contrastadas e non collidas con alfinetes ou trabucadas.
Respecto a inxusta queixa dos libreiros, non é cuestión que que non teñamos oferta, que a hai e variada, é que hai que apostar con valentía por ela. Temos algo que envexar ao que ven de alén do Padornelo? Entre as novidades das últimas semanas podemos atopar unha mágnifica viaxe imaxinaria, unha distopía, unha cosmopolita novela sobre o exilio, un thriller teolóxico, diversas revisitacións ou destilacións de Shakespeare, un chuviñoso retablo experimental e algunha testemuña protexida en apuros. Estou seguro que se na Casa do Libro houbese na entrada dous ou tres palés de calquera deses libros galegos fartarianse a vender.
Amais estes días nos que pasei moito tempo en diversas librarías non escoitei que ningún empregado recomendase os nosos libros aos moitos compradores despistados que buscaban un agasallo ao chou. Sempre remataban recomendando a sota -a francesa do ourizo-, o cabalo -o nórdico falecido- e o rei -o esotérico nipón- que publicitan arreo todos os suplementos literarios. Iso si, malia que dous deles teñen tradución ao galego sempre metían no envurullo a tradución castelá.


Matar a un reiseñor



Hai tempo que non a vexo, tampouco Verán do 42, pero é un filme que teño mitificado da miña infancia, un filme que debería ser de visión obrigada nas escolas. Todo nel é perfecto, comezando por estes extraordinarios titulos de crédito deseñados por Stephen Frankfurt, a musica de Bernstein, Atticus , os nenos, Duvall e o repelente paxe de Truman Capote, amigo da infancia da malograda Harper Lee, autora da novela. Remata o ano e morte do seu director trae unha melancólica airexa de tempos vedraños.

segunda-feira, dezembro 22, 2008

Saturnalia


Cos meus mellores desexos para todos neste solsticio de inverno no que os romanos celebraban as festas saturnais, vai este humilde agasallo chamado Escritorio Galego. Nel, os nosos escritores meteranse na súa cociña literaria entre potas e tixolas para revelarnos cal é a súa receita creativa. Comeza a serie O Monstro das galletas da literatura galega. Agardo que vos guste.
A miña intención, agradecendo a colaboración dos autores que xa participaron e dos que o farán no futuro, será pendurar unha entrevista semanal tras o paso destas festas. Este é o adianto.

sexta-feira, dezembro 19, 2008

Ambrosio no Casino


Verme aí de finalista, a carón de Martin Amis e Montero Golez. emocióname e xa é premio suficiente.

segunda-feira, dezembro 15, 2008

O zapato xusticieiro



Podería falar hoxe da morte de dúas extraordinarias mulleres do século pasado, Amalia, icona moral e Bettie, icona pop, mais supoño que a imaxe do día é a do zapatazo a Bush. Ben pouco castigo semella ante a infinda ladaíña dos seus crimes. Ben pouco castigo..

sexta-feira, dezembro 12, 2008

O abandono do galego


Cando en calquera conversa ou faladoiro me mostro partidario da inmersión lingüística e da discriminación positiva en favor dos galego-falantes no acceso á función pública, todo o mundo mírame alucinado coma seu eu fose un rapaz deses que queiman fotos dos borbóns e bandeiras españolas. Eu simplemente son pesimista sobre o futuro da nosa lingua e penso que o único xeito de deter o seu esmorecemento é ese. Agora o Consello de Europa (páx 119 do seu informe) ven e dáme a razón. Agardemos pacientes a resposta dos nosos dirixentes, aínda que moito me temo que será unha ladaíña de dúbidas e escusas coma sempre que toca falar do galego. Eu ficarei coa mesma a cara de parvo e gastando sona dun perigoso radical nacionalista deses que algúns queren pendurar de non se sabe onde.
Un dos nove tradutores da xustiza galega dos que fala a nova foi o que hai uns meses traduciu o meu primeiro recurso de casación perante o Tribunal Supremo. O problema non é poñer máis tradutores, a xustiza precisa antes de máis funcionarios e xuices, senón que todos os actores que nela interveñan fagan máis pola nosa lingua. Eu levo anos presentando todos os meus escritos forenses en galego, pasando máis traballo, pois non podo acudir aos típicos formularios dixitalizados que están todos en castelán, pero orgulloso de facelo na miña lingua.


(grazas a r.r. polo tirón de orellas e a documentación)


Actualización 15/12: Extraordinaria anotación de Landoa sobre este asunto en resposta as veleidades lingüísticas do ínclito constitucionalista da Voz.


Ambrosio en Arousa


Hoxe andarei por Vilagarcía no Clube de lectores do Colectivo Casa-Escola para debullar con eles os segredos e as grallas de Festina Lente. Será as 20.00 no Auditorio de Vilagarcía, Aula 1, 2º andar. Quedades todos convidados.

quarta-feira, dezembro 10, 2008

U-la literatura galega


Parto da base de que a AGE é moi libre de artellar os seus premios como lle pete. Mais tamén penso que os mesmos están, non só para premiar ao mellor, senón para destacar e visibilizar ante público o mais relevante da produción editorial galega da última témpada, por iso é un chisco sorprendente a selección dos finalistas do premio Anxel Casal ao libro deste ano. Vexamos:

1º Son moitos finalistas, sete. Se lle queren dar certa cobertura mediática resulta imposible. A xente lerá a nova nos xornais que se dignen a sacala e non quedará con titulo ningún na cabeza.

2º Entre eles hai dúas obras de consulta, un ensaio, un albúm ilustrado e un comic. Só hai destacable na colleita literaria do ano o libro de Caneiro e de Docampo?

3º Non hai ningunha obra de teatro nin poesía entre eles.

Amais existe unha categoría específica para o libro ilustrado, que me parece moi ben dada a relevancia das nosas editoriais nese eido. Pero porque non hai unha de poesía ou de teatro ou de ensaio tamén? Por que non eliminar este caixón de sastre e facer unha categoría específica para cada xénero?

En fin penso que todo isto supón estragar o que debería ser o evento anual máis relevante das nosas letras.

Unha lectura amena e substanciosa


Deixovos unha nova anotación no, ultimamente un chisco abandonado, obradoiro da rúa d´Armada na que comento unha nova crítica de Festina Lente.

terça-feira, dezembro 09, 2008

sexta-feira, dezembro 05, 2008

Culturgal 08


O domigo botarei o día no Cultur.gal e pola tarde asinarei exemplares de Festina Lente no stand de Xerais a todo o que queira na compaña de Rubén Ruibal e Chano Eiroa. Vémonos e boa ponte.

quinta-feira, dezembro 04, 2008

Peter Pan doente


When a child doesen´t read, imagination disappears


Que sería de Peter Pan, da Cinsenta e de tantos e tantos outros personaxes da nosa infancia se os rapaces deixasen de lelos. A campaña de lectura do Servizo de Alfabetización Canadiano danos a resposta: estarían todos agoniando nun hospital ou esmorencendo nun asilo.

Vía Babar

terça-feira, dezembro 02, 2008

Que veñen os rusos...


... e tamén os xubilados de Florida a quen lle pagaremos a peaxe da AP9 (72 millóns de € por ano) ata o 2048 (grazas á prórroga do infausto Ansar na concesión) para que eles tomen o sol nos Everglades e beban mojitos feitos por barmans cubanos.

Supoño que o Citigroup estará investindo parte dos cartos cos que xenerosamente os agasallou o vaqueiro Bush na operación. Entrementres, os políticos galegos cacarexando coma galiñas chocas corricando polo curral sen saber que facer e as caixas galegas, que deberían estar para estas cousas, gozando dunha carteira industrial de participacións en moitos casos de dubidoso ou nulo interese estratéxico para este país. Así nos vai e así seguiremos, sufrindo arreo os atascos na ponte de Rande, un firme nefasto e unha peaxe desorbitada na primeira arteria viaria da nosa terra, que carece a ademais de calquera outra alternativa viable (o da N-550 é de arrepío).

Aínda que moitos non o crean , hoxe é un día triste. Estragouse unha oportunidade de controlar o noso destino, de que sexamos nós os que fagamos este país. Unha mágoa.


segunda-feira, dezembro 01, 2008

Folerpas


Onte a media mañá estábamos xa no alto de Fontefría que nos recibiu cuberto de neve e case deserto. O nenos felices cantaban panxoliñas e botaron a correr polo monte cos seus trineos. Os adultos axiña os imitamos e durante unhas horas de lecer todos volvemos ser rapaces entre chanzas, xogos e e gargalladas. Comezou a nevar con forza e todos, pequenos e maiores, miramos cara ao ceo coas bocas abertas papando folerpas coma peixes que boqueaxen fóra da auga. Logo, de súpeto, coma nunha miraxe, saiu un tímido sol e repusemso forzas: unhas galletas para os nenos, café quente e oporto para os pais e nais. Mudamos a roupa enchoupada e baixamos a Cañiza onde nos agardaba un gorentoso cocido.
Polo tarde os nenos insistiron en repetir e o alto era unha tolería con cohes aparcados a un lado e outro, ocupando os carrís, e con centos de persoas brincando na neve entre a brétema. Durante un hora xogamos de novo ata que apareceu a garda civil e comezou a multar a todos os que estaban aparcados. Saímos a lume de carozo aínda mollados, con algunha multa por certo, e paramos na Lamosa a tomar un cafeliño con torta de améndoa e noces. Meu fillo dixo que fora o mellor día da súa vida cos de Nadal e Reis. Pola noite as gargalladas da miña filla durmida se inzaban pola casa mentres lembraba en soños un día inesquecible. Eu deiteime tarde e aínda levaba no corpo o remol da xornada.

sexta-feira, novembro 28, 2008

Descalza en el infierno


A primeira páxina do Mundo de hoxe non ten desperdicio por populista, hipócrita e noxenta. A dereita máis radical do estado español e os seus medios afíns xa beatificaron a súa particular Xoana de Arco, azoute de rojos, maricóns, machorras, ateos e cheguevaras.
O triste do caso é que ninguén neste país estaría hoxe falando do que pasa en Mumbai se a princesiña descalza non chega a andar por alí. Escoitar o seu melodramático relato arrepía: coa displicencia dunha nova rica queixase da ausencia dun plan de evacuación no hotel, logo deixa tirados a todos os seus compañeiros -que afouta capitana de barco!- e foxe ás alancadas polas cociñas co seu séquito de afectos, e para rematar o conto baten cunha muller ensanguentada á que ninguén axuda e deixan abandonada. Que noxo...! E calo xa, porque senón remato no xulgado.

quinta-feira, novembro 27, 2008

Malviviendo



O que se pode facer cunha presada de euros (corenta para ser exactos), moito talento e paixón.

terça-feira, novembro 25, 2008

Cristofobia

Se alguén ten interese en saber se padece dese terrible andazo chamado cristofobia, pode ler aquí os seus oito síntomas e autodiagnosticarse. Non teñen desperdicio.

segunda-feira, novembro 24, 2008

Panificadora


Vigo é unha cidade da desmemoriada, unda cidade "do que puido ser", e todos temos unha débeda con ela, unha débeda que temos que saldar. E debemos comezar pola Panificadora, un singular edificio industrial que en calquera outra ciudade europea xa estaría restaurado e sería coidado como a alfaia que é. Por todo isto Salvemos a Panificadora.

sexta-feira, novembro 21, 2008

Centaurea Cyanus


Foron estes, días de insomnio e escrita intensa que me fixeron deixar un chisco abandonada esta bitácora. Xa vai alá case un terzo da novela e é o momento de facer un relanzo, tomar distancia e agardar polo veredito dun lector cualificado. Xorden así as dúbidas e os medos. Aquela inicial intención naturalista ou costumista creo que se perdeu. A historia foi collendo o seu propio fío e é a voz do seu protagosnsita a que me guía, quizabes por un camiño trabucado, pero é o que el escolleu. Eu, o único que podo, facer é prestarlle as miñas palabras. Ser o mero intérprete dos seus desexos.

terça-feira, novembro 18, 2008

Babel Tower


Agora mesmo, en RNE3, a presentadora está entrevistando ao músico portugués David Fonseca en ¡¡inglés!! por medio dunha ¡¡ intérprete!!. A presentadora xustificase no tópico dos falsos amigos. O que hai que escoitar!!

quinta-feira, novembro 13, 2008

quarta-feira, novembro 12, 2008

O valedor farfallou...


...os políticos calaron e e os medios interpretaron:

terça-feira, novembro 11, 2008

Homenaxe a Marcos Valcárcel



Unha comisión organizadora radicada en Ourense estamos a preparar unha serie de actos en HOMENAXE ao noso común amigo MARCOS VALCÁRCEL. A desculpa próxima é a publicación dun novo libro da súa autoría sobre a historia de Ourense –que se presentará o día 29 de novembro ás sete da tarde no Liceo– e outra a necesidade de buscar formas para expresar a gratitude e cariño que moita xente quere comunicar a Marcos, nestes momentos complicados para a súa saúde. Non é este o lugar para glosar detidamente o gran contributo de Marcos Valcárcel á cultura galega. Chega tan só con lembrar algunhas das súas facetas: os seus traballos de investigación e divulgación sobre a historia de Galicia e en especial nos eidos cultural e xornalístico, a súa constante presenza na prensa galega dende hai trinta anos (hoxe en día en Galicia Hoxe, La Región, A Nosa Terra), o seu desinteresado labor de organizador e dinamizador cultural na cidade de Ourense, ou o seu blog As Uvas na Solaina . E todo sempre desde posicións galeguistas, progresistas e dialogantes.
En consecuencia, gustarianos contar coa túa presenza e colaboración no seguinte acto: CEA HOMENAXE a MARCOS VALCÁRCEL . Ourense, SÁBADO, 29 de NOVEMBRO de 2008 , ás 21:00 horas, Restaurante San Miguel.
RETIRADA DE TARXETAS:
As tarxetas para a asitencia á Cea poderanse retirar en Ourense, desde o venres día 7 de novembro, en tres lugares: No Liceo, na Casa da Xuventude e no Restaurante Sanmiguel. O custo da cea é de 30 euros. Para aquelas persoas de fóra de Ourense que queiran asistir, habilitamos unha conta de Caixa Galicia (2091 0400 88 3040045410 ) na que poden facer o ingreso desa cantidade indicando o nome do participante. Posteriomente, o mesmo día da Cea pódese retirar a tarxeta no restaurante co resgardo da transferencia. Dada a previsión dunha nutrida concurrencia, rógase efectuar estes trámites canto antes. En calquera caso, pecharanse as listas de asistencia o día 25 de novembro. INVITACIÓN ABERTA: A Cea Homenaxe está aberta a todas as persoas interesadas, polo que che pedimos fagas extensiva a invitación a quen consideres oportuno. Unha cordial aperta e moitas grazas a todos.
César Ánsias / Xoán Fonseca / Benito Losada / José Carlos Martínez-Pedrayo
Eustaquio Puga / Xosé Ramón Quintana / Xosé Trebolle / Afonso Vázquez-Monxardín

segunda-feira, novembro 10, 2008

A noite da aurora



Os que sigan este blog saben da miña debilidade por esta extraordinaria novela do falecido onte Camilo Gonsar. Outras novelas súas daquela nova narrativa envelleceron moi mal, non pasa o mesmo cos Anxos e mortos de Rei Ballesteros. Esta, publicada no ano 2003, penso que a derradeira, mantén intacto todo o seu fascinio.
Todos eses austerianos de novo cuño que se botan as librarías a mercar cada ano a nova mediocridade do americano, deberían inxecusablemente ler esta novela dun galego de Sarria. Una obra mestra que debería ter conseguido máis sorte e repercusión. Para o que esto escribe unha das tres mellores novelas dos últimos 25 anos.
Esta noite, despois de deitar aos nenos, sentareime no sofá, poñerei unha música axeitada (jazz clásico) e lereina de novo dunha tirada ata ben entrada a madrugada baixo o ceo resplandecente de Reikiavik.


quarta-feira, novembro 05, 2008

Blog do Diario Cultural



Que sexa benvido o mágnifico blog do Diario Cultural da Radio Galega que botou a andar onte, nin máis nin menos que coa entrevista de todo un Premio Nobel e que hai uns intres nos comunicou que Rivas non gañou o Medicis.
Unha nova e imprescindible contribución a difusión da nosa cultura. Parabéns a todo o seu equipo.

Yma Sumac, na lembranza



A gran princesa inca morreu esta fin de semana, unha cantante portentosa, cun rexistro vocal que xa é lendario e que levo anos escoitando.
Malia todo, para min, sempre será aquela fermosa Kori-Tica que namoraba ao ferreño Charlton Heston en O segredo dos Incas ou a Karina daquela delirante aventura persa de Willian Dieterle, naquelas afastadas sesións de tarde diante dun televisor en branco e negro e sen mando a distancia de General Eléctrica Española.

segunda-feira, novembro 03, 2008

A change is gonna come



Con esta canción do gran Sam Cooke, aquí na mágnifica versión de Booker T & The Mg´s, remata sempre os seus mitíns o senador Barack Hussein. Agardemos que ese cambio veña e se produza mañá polo ben de todos.

sexta-feira, outubro 31, 2008

A raiña falou...



...para dicirlles a todos os seus súbditos -gays, ateos, republicanos e abortistas inluídos- algo que estes xa sospeitaban: que o creacionismo e a instutución monárquica son dúas caras da mesma moeda.

terça-feira, outubro 28, 2008

Febre


Esquecede esa historia da que falei hai uns días e coa que levaba loitando estes últimos seis meses, esquecede tamén eses tres capitulos corrixidos arreo e o lapis ateigado de planos, imaxes e documentos. Outra vez será. Esquecede tamén a seca, o outono vizoso trouxo unha enchente.
O venres pola noite volveu a febre en forma dunha nova novela, volveu ese transo no que entro cando por fin atopo un boa historia, cando escribo ese capítulo final ao que sei que me teran que levar os próximos meses de duro traballo. E emocioneime de novo, como cando os meus rinocerontes ou o meu Abdul en Bagdad.
Onte xa merquei uns libros e encarguei outros na rede, amais dalgún filme que preciso. Devezo por poñerme esta noite diante do portátil e mentres os meus fillos se enguedellan no remuíño dos soños facer eu o mesmo pero ben desperto, cos meus ollos estartelados.

sexta-feira, outubro 24, 2008

Agustín no Día da Biblioteca


ONDE HAI UNHA BIBLIOTECA HAI UNHA LUZ
Agustín Fernández Paz

ABRE AS PORTAS e entra. Entra neste espazo que agarda por ti, neste ámbito onde cada palabra é un don que recibimos como agasallo. Percorre todos os recantos desta casa da liberdade, respira este aire que non sabe de fronteiras, déixate levar polo río de recendos que anuncia os tesouros da biblioteca.
Estamos nun lugar especial, sería imposible confundilo. Desde o ceo debe de verse como un punto de luz brillando coa intensidade maior, como un aleph que contén a memoria e os soños da humanidade. Unha luz, si. Unha luz que escintila coma un faro entre as tebras, co rítmico latexar dun corazón inmenso que expande ondas de liberdade e de esperanza polo territorio que a circunda.
Quizais poderiamos seguir vivindo se nos faltase este aire que fai vibrar todas as células do noso corpo, se cadra as persoas continuariamos coa nosa existencia rutineira se non existise a biblioteca, mais algún lugar decisivo ficaría baleiro no noso corazón.
Faltaríanos a enerxía que nos fai desexar unha vida mellor, unha cidadanía máis libre, unha sociedade máis xusta. Doeríanos non escoitar a voz das persoas que sufriron a historia e a das que a sofren agora mesmo; sería insoportable oír só as palabras dos que tentan dirixir e controlar as nosas vidas.
Para que isto non suceda, abre as portas e entra. Ábreas sempre, todas as portas, pois cada vez que o fas incorpóraste ao río subterráneo que alimenta a biblioteca, ao torrente de liberdade que a fai vivir e lle dá azos renovados...(segue aquí)

quinta-feira, outubro 23, 2008

Agustín, Premio Nacional LIJ 2008



Xa tardaba de máis que, este espello onde todos os que escribimos con independencia do xénero deberiamos mirarnos con humildade, recibira esta merecida honra. Vaian estas imaxes da nosa admirada Maggie Cheung de rendida homenaxe á súa huamanidade e mestría.

terça-feira, outubro 21, 2008

O futuro xa está aquí



Nunha extraordinaria anotación, Calidonia, ábrenos os ollos sobre o libro dixital comentando a súa experiencia dun ano sen papel. Ata eu, que son un analfabeto informático e me perdo entre tanto fluxo e refluxo RSS, estou abraiado coas posibilidades do trebello. Haberá que ir tomendo nota, sobre todo agora que semella que vou collendo o fío dunha nova historia-por fin!-, e teño un lapis ateigado de fotos, planos e pdfs para documentarme.


domingo, outubro 19, 2008

My favorite Things II

A versión é a de Coltrane do post anterior, pero hai algunha máis extraordinaria. En primeiro lugar, esta un chisco naif de Claudine Longet, a nai musical de Carla Bruni.



Tamén esta, da gran dama Dionne Warwick cos elegantes arranxos de Burt Bacharach.



Ou esta xenial marcianada de Outkast.





E para rematar, esta estarrecedora ineterpretación de Borkj na cela que Von Traier lle fixo a medida en Dancing in the Dark.






Ao cabo, tras a canción está sempre a xenialidade de dous dos máis grandes compositores do século XX: Rodgers e Hammerstein.

quinta-feira, outubro 16, 2008

Elitismo cultural


"Un dos serios problemas que padece a literatura galega no seu conxunto -coas consabidas e parciais excepcións, todo hai que dicilo- é que non ten unha recepción social normal. E, a pesar diso, a nosa creación literaria está, cuantitativa e cualitativamente, moi por riba da sociedade -e sobre todo no plano estético- á que inicialmente vai dirixida."

Fernán Vello dixit.

É dicir, que a culpa non é dos propios creadores, nin dos editores, nin dos intermediarios culturais, senón dos pobriños lectores que non están á altura ética e estética do que escribimos e lles queremos vender.

Compañeiros, ás barricadas! Abandonemos a Bastilla! A xentalla non nos comprende! Tomemos á Corte! Reconquistemos pazos, fastos e xardíns. Que os príncipes e os reis rían de novo coas nosos ripios de bufóns ben mantidos.


quarta-feira, outubro 15, 2008

My favorite things

O sábado, amais de Ramiro, deixounos o fotógrafo William Claxton. A súa ollada documenta toda a época dourada do jazz e moitas das súas fotos destes músicos xeniais son xa iconas do seculo XX . Tiroulle fotos a algúns dos meus favoritos, Coltrane, Duke e Chet (dende os seus tempos de animal máis fermoso do jazz ata a derrota final).
Vaia esta peza do mestre do saxo tenor (aquí co soprano) que dá titulo tamén a un dos poemas londinenses de Ramiro, como sentida homenaxe e despedida a ambos os dous, a ollada que botaron ao mundo, un coas súas plabras e o outro coas súas imaxes. Grazas por facernos estartelar os nosos ollos e ver onde antes non había ren, por axudarnos a ver o invisible.


segunda-feira, outubro 13, 2008

Aniversario...



Cybernetic Operational Replicant Engineered for Nocturnal Troubleshooting and Assassination





... e a seca continúa.

sábado, outubro 11, 2008

Ramiro Fonte, in memoriam


Un fondo laio rachou esta madrugada a escuridade da fraga e esta mañanciña as augas do Eume, do seu río, do meu río, do río de tantos, baixaban toldadas de loito e os peixes entoaban un sentido pranto.

O gardador das fontes máis lonxanas, aquel que nos aprendeu no segredo das choivas do pasado, partiu e un anaco noso foi canda el.

quinta-feira, outubro 09, 2008

M.


Levo máis de dez anos tomando o café no mesmo bar antes de entrar no choio polas tardes (son un home fiel e contraditorio a vez). Os donos do negocio son uns emigrantes retornados da Arxentina: o home aténdeo polas tardes ata ben entrada a madrugada e a muller polas mañás. Durante todos estes anos vin medrar ao seu fillo M. entre as mesas, axudeille cos deberes en máis dunha ocasión, escoitei ao seu pai falar con orgullo dos seu éxitos no baloncesto e ultimamente ata falamos de dereito romano pois comezara a facer dereito económico. Lembro tamén como o pai gardaba os xornais e me preguntaba polo significado desta ou daquela outra palabra en galego, ata aprendera a dicir "café con xeo" co seu acento porteño a forza de pedirllo eu nos días de solleiro. O bar levaba pechado unhas semanas e pensei nela, que se operara, e supuxen que a recuperación andaba un chisco máis lenta do previsto. O xoves pasado vina na beirarrúa con face de derrotada, máis eu ía con présa e por non cruzar a rúa...

Onte, estrañado, pregunteille a un veciño e souben a verdade: ese rapaz que vin medrar entrou en urxencias hai un mes polo que semellaba unha parvada. Xa non saíu e agora, afouto, loita na planta de oncoloxía contra unha leucemia que se estende polas súas veas coma unha alimaria voraz. Conteillo a Men pola noite, na terraza, mentres os nenos durmían e lle daba a roupa que ela tendía. Cos ollos engradados, díxome que prefería que non lle falase desas cousas...

Hoxe, aínda teño o arrepío no corpo, amais esta historia lémbrame a unha espiña aínda cravada ben fonda no meu interior. E por enriba, esta mañá o meu fillo díxonos que estaba canso e preguntounos se podía quedar en casa e nos dixémoslle que non, a non ser que estivera enfermo...

terça-feira, outubro 07, 2008

Finalista


Dous libros meus están na quenda de finalistas de dous premios de lectores: Festina lente no Libro Galego do Ano que organizan Galiciae e El Progreso e O carteiro de Bagdad no Frei Martín Sarmiento.

sexta-feira, outubro 03, 2008

A casa do vagabundo


Mañá sábado estarei a partir das 14.30 pola Radio Galega na
Casa do vagabundo para falar con Rivadulla Corcón
de Festina Lente e de moitas outras cousas.

quarta-feira, outubro 01, 2008

Aníbal


Hai agora quince anos da edición de Un home que xaceu aquí de Aníbal C. Malvar (lina o sábado ata a madrugada e segue espléndida). Con ela comezou unha extraordinaria tetraloxía que no seguinte lustro daría ao prelo A man dereita, Premio García Barros 1994 (que estou a reler tamén e é unha magnifica intriga político- xornalística) ; Unha noite con Carla, Premio Xerais 1995, e Á de mosca como remate en 1998, a sua piece de resistence, a mellor novela negra da historia da literatura galega. Logo como se fose aquel xeral cartaxinés ás portas da imperial Roma, Malvar recuou e calou.

Xa van alá dez anos da súa ausencia, que eu considero unhas das perdas máis significativas das nosas letras. Quizabes foi una adiantado a súa época, alguén que transitou camiños que ninguén volveu percorrer, malia que algúns o tentaron con escaso resultado. O seu rexistro lingüístico cun galego urbano trufado de xerga debería ser estudado polos filólogos. Os seus diálogos afiados como o gume dunha navalla, con replicas lixeiras e inzados de de sentenzas e citas memorables. As poderosas metáforas que como labaradas xorden na narración. E por enriba de todo o ritmo, constante e trepidante, que leva a catrapolas ao lector ata o remate.

Agora anda de xornalista por Madrid e conserva ben engraxada a súa pruma. A miña esperanza é que Ineditor ven de editar hai uns meses a tradución ao castelán de Un home que xaceu aquí e eu agardo que isto supoña un indicio de que vai retomar axiña a súa andaina literaria.

Quédannos o seus libros, procurade por eles. Estou seguro que non vos defraudaran.

terça-feira, setembro 30, 2008

De libros, inquisidores e pedreiros


Esta é unha nova moi inquedante para os que pensamos que as universidade galegas son un dos alicerces do noso país. Pola contra esta é unha nova feliz, a consellería retificou a tempo, a nosa literatura do século XX debe estar nos nosos institutos, aínda que non debería ser só unha optativa. Aproveito tamén para deixarvos unha nova anotación no obradoiro da rúa d´Armada comentando unha nova crítica de Festina Lente.

segunda-feira, setembro 29, 2008

The Hustler



Eddie Felson xa non volverá xogar xamais co Gordo de Minnesota, mais quizabes agora remate aquela conversa pendente coa tolleita e solitaria Sarah Packard.

sexta-feira, setembro 26, 2008

ASESORIA XURIDICO LITERARIA GALEGA

Que non che rouben o que che pertence

Gran experiencia en convocatorias e bases de premios literarios de todos os xéneros.

Coñecementos altos de galego oral e escrito

Primeira consulta gratis

Razón aquí

quinta-feira, setembro 25, 2008

Ubi lex non distinguit, nec non distinguere debemus

Non pensaba eu entrar nunha valoración xurídica do afaire Estevez, mais o feito de que o xurado se escude agora no asesor xurídico da Deputación para a toma da súa polémica decisión, obrígame a puntualizar algúns estremos, facendo a aclaración de que eu non comparei o orixinal e os poemas do blog. Creo que acudir a Lei de Propiedade intelectual e partir dun erro sobre a normativa xurídica a aplicar, non estamos ante una problema de dereitos de autor senón ante un estrito problema contractual civil.

1º As bases do premio podémolas conceptuar coma un contrato entre a entidade convocante e o autor que presenta o seu orixinal a concurso. Polo tanto entre as partes, o xurado e o autor, esas bases eríxense como o marco xurídico que regulará as súas relacións.

Perante a impugnación presentada o xurado debe interpretar as cláusulas dese contrato, é dicir as bases do premio, e ver se o orixinal presentado se axusta ou non a elas.

2º O primeiro principio que rexe a interpretación dos contratos segundo o noso Código Civil é o da boa fe. Principio que eu entendo que non foi conculcado nin por Eduardo, aos poucos intres da concesión do premio recoñecía que o celme de parte do material poético do seu orixinal estaba nun blog; nin tampouco polos membros do xurado que ignoraban a existencia da bitácora e que na mesma estaba a orixe do poemario, ignorando polo tanto a súa autoría. Outra cousa ben distinta sería que nas deliberacións algún membro do xurado identificase o orixinal de Eduardo, nese momento debería quedar excluído ipso facto.

Polo tanto para interpretación das bases que poden resultar ambiguas, sobre todo aquelas referidas aos termos “obra” e “inédito” débese acudir aos artigos 1.281 e seguintes do Código Civil que establecen as normas de interpretación dos contratos.

3º A interpretación do termo “obra” atendendo as devanditas normas non deixa lugar a dúbidas. As bases non distinguen entre a totalidade o unha parte do mesma, polo tanto a obra debe ser considerada na súa totalidade. Son identificables o orixinal e o blog na súa globalidade? Semella que non. Polo tanto que algúns versos ou poemas concorden non supón un incumprimento das bases. O termo “obra” ao abeiro do Código Civil debe entenderse como aquel sexa máis conforme coa natureza e obxecto do contrato, polo que estando ante un concurso literario non é preciso entrar en disquisicións semánticas: todos temos claro o que é unha “obra” neste contexto. Non podemos distinguir onde o contrato non o fai, nin comprender nel cousas distintas ou casos diferentes aos expresamente especificados.

4º A interpretación do tremo “inédito” e partindo do feito que o xurado obrou con boa fe nas súas deliberacións, vai intrinsecamente unido ao de “obra”. Falamos polo tanto dunha “obra inédita” na súa totalidade como dixemos. E neste caso semella que o orixinal non aparece no blog tal e como se presentou a concurso. Asemade para interpretación do termo inédito tampouco podemos distinguir onde o contrato non o fai, nin comprender nel cousas distintas ou casos diferentes aos expresamente especificados. Como en ningún momento se fala de soporte dixital, non se pode facer un interpretación extensiva do termo que recolla por analoxía casos que non están especificamente recollidos.

4º Non me quero estender máis. O caso é que sería este un preito apaixonante polas súas moitas implicacións xurídicas. O que compre é que dende algunha organización, penso que a mellor sería a AELG, se redactase un modelo uniforme de bases para que se remitise a todas as institucións convocantes para evitar no futuro polémicas coma a que nos ocupa.

Colexiado 1.359 ICAV



Un blog é un libro?


Neste artigo de Vieiros algúns falamos do afaire Estevez e das súas implicacións coa nova escrita dixital: todos, sen excepción, concordamos.

quarta-feira, setembro 24, 2008

Un país de tafures


O día de hoxe veño a ser informado de que a Deputación Provincial da Coruña decidiu aceptar unha impugnación recibida hai uns meses e que solicitaba que se descalificase o meu libro construcións e se lle retirase o premio de poesía Miguel González Garcés que lle fora concedido.

O argumento da impugnación, presentada polo señor Xabier Lama, é que o libro incumpría as bases da convocatoria por estar previamente publicado no blog “en construcion”.
Como expliquei no seu momento perante a propia Deputación que mo solicitou, esta impugnación carece de toda base legal segundo os seguintes argumentos:

1. O premio, tal e como está descrito nas súas bases e é de público coñecemento, premia unha “obra”. Quer dicir, considera unha “obra” a totalidade do material presentado baixo un título e lema. A “obra” presentada a concurso é rigorosamente inédita.

2. Existe, efectivamente, un blog, titulado “en construción”. e co seguinte subtítulo: “bitácora da construción dun libro de poemas”. A existencia deste blog era pública antes da convocatoria do premio e, como pode comprobarse, non a ocultei en ningún momento. En todo caso, o que se publicou neste blog é unha descrición do proceso de produción da obra. Non é un libro, senón unha bitácora, un diario. Acompañando esta bitácora é posíbel consultar borradores de algúns dos textos que compoñen a obra pero non todos os textos nin as súas versións finais. O poeta e investigador Miro Villar explica claramente, nun informe técnico que emitiu nesta oportunidade, que “é axioma ou principio filolóxico fundamental que as versións anteriores á edición definitiva ou testamentaria por parte do autor teñen a consideración de material de traballo para a crítica textual, mais en ningún caso se chegan a considerar como textos definitivos do autor”. O concepto de “obra”, por tanto, distínguese claramente do seu proceso de produción e nas bases do premio non se indica que o proceso de produción da obra deba ser inédito.

3. Como se pode ver no mesmo blog, a publicación do proceso de produción abandonouse o 1 de maio de 2006. Un mes despois (o 13 de xuño) déixase constancia dun período de reflexión sobre os textos e, posteriormente (o 25 de agosto), infórmase de que a obra sufríu moitas correccións. Dende aquela, como resulta habitual habida conta do tempo transcorrido até a convocatoria do premio, aínda houbo outros procesos de revisión profunda do libro nos que se descartaron poemas e se incluíron outros, ademais de modificarse seriamente a totalidade dos textos. Ningunha destas modificacións (nin a descrición das mesmas nin os textos) foron difundidas no blog ou na miña páxina persoal.

4. Na mesma cláusula SEGUNDA das bases do Premio dise que a Deputación “publicará” a obra premiada. Non se explicita (aínda que queda amplamente sobreentendido) que se trata dunha publicación en papel. Pódese sobreentender, por tanto, que a expresión “inédito” na cláusula primeira se refire tamén a este modo habitual de publicación.

5. Por outra banda, o mesmo informe técnico antes mencionado determina sen que caiba lugar a dúbidas que, “só recibe consideración de obra édita aquela que posúe o seu correspondente rexistro, quer no ISBN quer no Rexistro da Propiedade Intelectual, e calquera outra obra sen o devandito trámite sempre adoita considerarse como inédita”.

6. Existen hoxe en día diversos métodos de edición de libros dixitais. Como se explica na Wikipedia (http://es.wikipedia.org/wiki/Libro-e#Formatos_de_archivos_de_eBook), os formatos comunmente utilizados para este soporte son DOC, PDF y LIT. Nin o blog nin os textos incluídos na páxina web utilizan calquera destes métodos. En todo caso, pódese consultar os arquivos do ISBN para ter constancia de que non existe rexistro da edición de ningunha obra ao meu nome en formato papel ou dixital que poida significar un incumprimento das bases do premio. Outro informe técnico, neste caso do poeta e editor Fran Alonso, explicita: “En ningún caso pode entenderse o blog «En construción» como un libro dixital. En primeiro lugar, un blog non responde ao que desde o punto de vista profesional os editores entendemos por «edición dixital» (formatos de texto dixitalizado, sometido a un proceso de edición e preparado para a súa descarga nun ordenador, pda, teléfono móbil ou libro dixital, como adoitan ser os pdf ou os .doc). Por outra banda, as propias normas de estilo da ortografía técnica na edición indican que se debe empregar a cursiva para os títulos de obras literarias (tanto en formato papel como en formato dixital) pero que se deben empregar a redonda para os nomes dos blogs.”

7. En calquera caso, e tal como deixa entrever Fran Alonso no seu argumento, o concepto “edición” inclúe unha serie de procesos adicionais (e necesariamente posteriores) á escrita do libro que, como resulta obvio, non puideron ter lugar neste caso, xa que a escrita dos textos do libro non estaba rematada no momento en que se interrumpiu a difusión da bitácora.

8. Canto á alegación presentada á cláusula TERCEIRA das bases (que dice, literalmente: “As obras presentaranse baixo un título e un lema, achegados de plica na que conste o título e o lema no seu exterior e contendo no interior o nome e apelidos do autor, o seu enderezo, nacionalidade e número de teléfono”), a Deputación pode dar fe de que o libro foi presentado baixo plica, cun título e un lema, polo que non se entende a que violación desta cláusula se refire a alegación.

9. Con todo, atendendo ao espírito desta cláusula que procura o anonimato dos textos para non viciar a resolución do premio, o xurado está no seu dereito (aínda que non o respalde unha lectura estrita das bases) de, antes de emitir o fallo, desbotar un libro porque pode recoñecer a súa autoría por haberse difundido algún dos textos que o compoñen en publicacións colectivas ou mesmo en recitais poéticos. Porén, unha vez que o xurado falla de boa fe e en exercicio da súa indiscutíbel profesionalidade, non parece pertinente que este mesmo dereito de veto se lle conceda a calquera persoa por que tivese coñecemento previo da obra.

10. Máis alá doutras consideracións, tanto o acto de presentar o libro ao premio canto a actuación do xurado desenvolvéronse baixo o principio de boa fe que rexe, segundo a lexislación vixente, todos os contratos de palabra (como o é o caso de presentar un libro a un premio literario). Como se explicita no artigo 1.288 do Código Civil: “A interpretación das cláusulas oscuras dun contrato non deberán favorecer á parte que tivese ocasionado esa oscuridade”.

11. En todo caso, a actuación do señor Xavier Lama só pretende obter nos despachos o que en boa lide literaria non lle fora concedido.

Teño na miña man presentar recurso contencioso administrativo contra a resolución da Deputación pero non o farei. Acepto esta nova decisión do xurado tal e como a aceptei da primeira vez e non pretendo obter nos despachos aquilo do que de boa fe o xurado e a Deputación agora me privan.
A importancia dun premio radica en que un xurado considere que o traballo de un merece ser premiado, o que xa ocorreu co meu construcións. Quédome con iso.

Eduardo Estévez
A Coruña, 23 de setembro de 2008.

Eduardo ten a razón moral e xurídica da súa parte. Dende aquí todo o meu apoio e solidaridade.

Respecto a Xabier está no seu dereito de recorrer, iso non llo nega ninguén, mais así non se gañan os premios, e moito menos cando un tamén ten o Esquío no peto. Escoitelle unhas declaracións nas que afirmaba que Eduardo "xogara coas cartas marcadas" En fin, eu non teño dúbidas de quen é o tafur neste asunto.

Sobre os membros do xurado dicir só que se trabucaron e sentan un precedente moi perigoso na estensiva interpreteación do termo "inédito" que por analoxía idetifican con calquera acto de comuncación pública que se faga dunha obra ou de parte dela por leve que sexa. Eu xa ando borrando algún que outro poema, conto ou celme de novela deste blogue para cubrirme as costas no futuro, non vaia a ser que isto se estenda coma un andazo.
O Levantador fai unha oportuna anotación que eu suscribo palabra por palabra.

terça-feira, setembro 23, 2008

Un país de steiners


Pasado todo o rebumbio e tras recuar o vello profesor, as augas baixan manseliñas na nosa cultura. Semella que a intervención en, tan cativa e irrelevante ao meu parecer, polémica fixo que AELG, O Pen Clube e a Mesa xustificarán o porqué da súa existencia. A min non me preocupa o que diga Steiner, tanto me ten. Inquédome polo cidadán que escribe unha carta a un xornal ou fala nunha radio ou conversa nun vitrasa e dá un visión da situación lingüística deste país falsa e interesada a. É o grave é que ademais cre a súa propia mentira. Vivimos nun país ateigado de steiners, ese é o noso verdadeiro problema mais a ninguén parece preocuparlle. O relevante é a pírrica vitoria nunha guerra que estamos a perder. Nas barras dos bares non se fala doutra cousa: “Viches, viches coma recuaron, é que somos a hostia”. E os pais para que os seus fillos obedezan ameazan: “Mira, que chamo por Steiner”.

E agora a beber e a obedecer outra vez, ata a próxima declaración doutro ignorante bocalán, na que nos levantaremos de novo todos a unha e celebraremos a súa derrota malia que todo fique igual.

Mágoa que non aproveitáramos o asunto para abrir un debate moito máis construtivo e enriquecedor. Mágoa de non ter esixido o cumprimento do decreto de galego nas escolas, o regreso do Xabarin, un plan de normalización lingüística, o Instituto Rosalía, máis e mellores bibliotecas, filmes en galego, un verdadeiro plan de lectura e tantas e tantas outras cousas... Mágoa de tanta paixón e tan pouca reflexión. Mágoa doutra oportunidade estragada, de tantas palabras baleiras que xa levou o vento.