Principio e final

Levo case un mes desintoxicándome tras oito meses de escrita febril. Sempre me pasa cando remato unha novela. Despois, estou unhas semanas nas que son incapaz de ler ou escribir ren e nesas xornadas de lacazán só me entreteño con diarios ou revistas ou mergullado en Iberlibro na procura de documentación para o futuro. Folleo algún libro, si, mais axiña o desboto un chisco canso de tanta letra impresa. Aínda que desta volta este estado xa dura de máis e comezo a preocuparme, pois me sorprendo diante do televisor perdendo o tempo e vendo cousas incribles. Ás veces penso senón será unha caste de síndrome, coma a de Bartleby.

Malia esta preguiza que me invade, teño xa dous novos proxectos nos que barallar: teño a historia, os lugares e os personaxes, mais me falta o fundamental. E contra o que se conta neste interesante artigo, eu son un home de finais. E que? Pois que ata que o teño non me poño diante do teclado. E non falo de saber como remata a historia, iso téñoo claro, senón de ter os últimos parágrafos escritos e aquelados. Ata que teño a seguridade de telos atopado non comezo a escribir.

O dos comezos está ben, hai algúns fantásticos, mais penso que son fogos de artificios, salvas que poden non levarnos ao máis absoluto dos baleiros. Cantos libros estragados por mor dun final apresurado ou que non responde ás expectativas creadas? Un feixe. Cantos libros estragados por unha mal comezo? Ningún.

De todos os xeitos, confeso que o ano pasado andei obsesionado co primeiro e prodixiosos parágrafo dunha obra, coas primeiras 44 liñas dunha novela, que logo me derrotou e non rematei. Malia todo penso que é o mellor comezo que lin na vida. É máis, tentei comezar unha novela cun longo parágrafo como ese e saín escaldado. O libro comeza así:

“Los copos de nieve, que vuelan trazando arcos, han cuajado de estrellas las paredes de los edificios anexos, y también la ropa de los primos, cuyos sombreros ha arrebatado el fuerte viento que sopla, procedente del Delaware. Los muchachos ponen los trineos a cubierto, secan y engrasan con esmero los patines, depositan los zapatos en el zaguán de la entrada trasera y, con los pies enfundados en las medias, bajan a la gran cocina, donde desde la mañana reina una agitación en absoluto improvisada, un bullicio acentuado por las resonantes tapaderas de varias ollas y cacerolas con estofado, y por la atmósfera, que huele a las especias que se utilizarán para los pasteles, a frutas peladas, a sebo y azúcar caliente. Los muchachos, tras bajar precipitadamente y, entre golpes rítmicos de batidor y de cuchara, pedir y birlar lo que pueden, prosiguen su camino, como hacen cada tarde de este nevado Adviento, hacia una confortable sala que hay en la parte trasera de la casa, cedida desde hace años a sus alegres desmanes...”

25 de abril sempre

Grândola, vila morena

Terra da fraternidade
O povo é quem mais ordena
Dentro de ti, ó cidade.

J.G. Ballard...

...leva escribindo sobre nese escritorio os últimos 47 anos baixo a advocación da extraordinaria reprodución dun perdido lenzo de Paul Delvaux. Este ano poida que sexa o derradeiro pois, segundo confesou nas súas memorias publicadas hai uns meses en UK, padece un cancro incurable. Remexo nos andeis da casa e atopo máis dunha ducia dos seus libros. Na miña opinión estamos perante un dos máis importante escritores ingleses da segunda metade do século vinte, para min cunha obra moi superior a calquera dos seus contemporáneos. Iso si, ten enriba del o estigma da literatura de xénero, de ciencia ficción ou fantástica, e por iso xamais estará na quenda do Nobel, só o acariñaría nun presente visionario como afirma Rodrigo Fresán, e tampouco estará na biblioteca da meirande parte dos lectores. Da influenza da súa obra no traballos de moitos creadores doutras artes é exemplo a exposición que proximamente lle dedicará o CCCB.

Malia todo, a súa obra é un dos máis certeiros, lúcidos e crueis análises da sociedade postmoderna, do seu malestar e corrupción. Un escritor incómodo que nos cuspe a verdade á cara cunha escrita pulida como a metalizada e lúbrica carrozaría dun vehículo de combustión interna.

Eu, acotío, soño co seu libro Milenio Negro. Con espertar un día e contemplar no horizonte as labaradas nas urbanizacións de acaroados e nos automóbiles de gama alta queimados polos seus propios e insatisfeitos propietarios. A revolución, silandeira, achégase.

O regreso

Caneiro regresa, coa máis extensa novela da literatura galega segundo el afirma, e engade tamén:

“Á literatura galega fáltalle ambición. Falta ambición nos escritores e no sistema literario.”

“...A literatura galega é moito máis que literatura IBBY e o guerracivilismo”

Tras cinco anos de baldeira reflexión semella que segue a ser o de sempre. Unha verdadeira mágoa

Caos

A bolboreta mudou nunha avelaiña

Volver

Hai uns días, na mesa, ameacei á miña filla de tres anos con que ía quedar sen sobremesa se non comía e deixaba o prato baleiro. Ela puxo cara de enfado, entornou os ollos, fitoume con toda a carrexe dos seus poucos anos e devolveume a ameaza.

—Cuando yo sea mayor y tu pequeño, ya verás, ya, yo voy a ser la que mande.

A súa nai mais eu escachamos coa risa, logo fíxose un mesto silencio, mirámonos e decatámonos de que levaba razón, moita razón.

Non rematou a comida e por suposto tomou o seu xeado de chocolate branco, polo que poida pasar no futuro.

Abril, abril

Artículo 1. España es una República democrática de trabajadores de toda clase, que se organiza en régimen de Libertad y de Justicia. Los poderes de todos sus órganos emanan del pueblo. La República constituye un Estado integral, compatible con la autonomía de los Municipios y las Regiones. La bandera de la República española es roja, amarilla y morada.

Artículo 2. Todos los españoles son iguales ante la ley.

Artículo 3. El Estado español no tiene religión oficial.

(Primeiros artigos da Constitución Republicana)

A vida en serie

Sempre que teño encontros cos rapaces nas escolas, como este martes en Ponteareas, hai unha pregunta que nunca falta, ademais de porqué escribo en galego: haberá segunda parte do Carteiro?

Eu trato de explicarlles que cando escribo o primeiro que teño é o final e todo o proceso de escrita é un carreira de obstáculos para chegar ata el, para pechar o círculo máxico. Os rapaces non quedan moi convencidos coas miñas explicacións e teñen curiosidade por saber que foi de Abdul e da súa familia. Pare eles a vida e a ficción xa son unha serie eterna de milleiror e milleiros de captítulos.

Onte, mentinlles e prometinlles o imposible: que o día que nas rúas de Bagdad se escoite o silencio da paz e non os estoupidos, os disparos e o zunido dos abáboros americanos, contarei que foi deles.

Planet of Apes

Para min, o ex-presidente da Asociación Nacional do Rifle será sempre o atribulado astronauta George Taylor: o protagonista dun dos mellores planos da historia do cinema.

( Aínda que agora que o penso, podería ser atmén o home omega, o maior Dundee ou Mike Vargas. En fin, un gran anaco das miñas tardes de infancia diante dun televisor en branco e negro)

Supoño que aquí comezou todo

Na voracidade coa que, aquel rapaz de dez anos que fun, lía estas Joyas Literarias Juveniles e as Historias Selección de Bruguera. Foron o primeiro e esencial fito na miña formación lectora e creo que tamén supuxeron o primeiro gran de area na miña vocación literaria. Penso que nos meus Rinocerontes hai moito desas lecturas.

Co tempo meu curmán mais eu xuntamos un boa chea delas, xunto aos Tex, Zagor, Jabato e Capitán Trueno, que gardabamos nun caixa no faio. Cando el atopou un novo e máis atractivo mundo nas mozas, e comezou a mercar o Penthouse, eu herdei toda a colección. Era o meu maior tesouro ata que un día a miña avoa, facendo limpeza, botou a caixa á fogueira que se facía a eira, preto daquel limoeiro que rematou agostando. Só fun quen de salvar uns números soltos de Tex e Zagor que aínda conservo.

Onte ao entrar na librería e ver nun expositor estas xoias de novo reeditadas, igualiñas que antes, o corazón deume un chimpo e emocioneime coma un parvo. E durante uns intres regresei, como Anton Ego coa súa ratatouille, como Proust coa súa madalena, ao lugar onde todo comezou, onde todos comezamos. Mais fun un covarde, o recoñezo, e non me atrevín a mercar ningunha.

Día internacional do libro infantil

Co gallo desta efeméride preséntase na biblioteca Rialeda de Oleiros un título da colección ‘Lagarto pintado’ editado pola xente de Galix ao que fun convidado a participar. A compilacións de relatos para maiores de dez anos titúlase Tres blues e un rap, e nelas xunto con Xerardo Quintiá, Lourdes Maceiras e María Canosa aportei o meu gran de area cunha pequena homenaxe aos westerns da miña infancia, ademais o volume leva unhas magnificas ilustracións de Ramón Trigo.

(A imaxe correspóndese a unhas das fermosas ilustracións que Marta Álvarez fixo para a compilación de menores de dez anos)

PeNes

Foi un auténtico pracer acompañar ao noso r.r. nos PeNes o sábado no restaurado e fermoso Jofre na compaña de Brétemas e Celia . Aí o podedes ver na foto a carón de lumbreras como Molina Foix, Olvido García Valdés e o prolífico Sierra y Fabra. Do acto o mellor que se pode dicir é que foi breve. Dos discursos do ministro en funcións CAM e de Touriño, agás do seu bilingüismo, pouco que dicir, aínda que non fun o único que apreciou nas palabras do presidente algún que outro recadiño á política da conselleira Anxela B, presente no acto pero sen unha soa liña de texto.
O discurso de agradecemento de Juan Mayorga en nome dos galardoados das artes escénicas foi un prodixio de sensibilidade, beleza e xenerosidade cos seus compañeiros. Vilariño estivo un pouco máis egoísta, máis conceptual, pero enfiou uns luminoso texto sobre o inaccesible da creación artística.
O momento máis emotivo, despois da recollida de diploma de r.r., foi o remate do acto, cando o coro Toxos e Froles interpretou o himno galego con todo o teatro posto en pé acompañándoos. Os madrileños que tiñamos sentados diante non daban creto ao que escoitaban e bisbaban entre eles. Non se ao final, aquilo de que os himnos teñan letra vai a ter o seu aquel.