Un tesouro...

... foi o que merquei hoxe no quiosco por 5,95 €. Dende Fervor de Buenos Aires de 1923 a El Oro de los Tigres de 1972. Case medio século de verbas e máis verbas do cego erudito máis tunante do Río da Prata.
O dito, o peza máis escintilante do enxoval de calquera letraferido que se prece.

Yoknapatawpha

O señor RioEu supoño que conmocionado aínda por escapar das poutas do Katrina adicou o seu boletín promocional de onte ao Old Man River e a súa literatura, en especial a Faulkner – ¡ co aprecio que lle temos neste país! – . Entre os convidados destacaba a presenza dunha experta tradutora que co seu pechado acento surista facía inintelixíbeis os nomes dous autores que citaba deseguido nun alarde de vehemente sabedoría. Despois da animada conversa cos colegas, o presentador ensalzou ata ruborizala unha amiga e escritora que ven de subirse ao carro da nefanda moda da novela pseudohistórica.
Espero que non teñamos que agardar a unha boa enxurrada para ver o día en que se dea unha volta polas ribeiras do Miño ou do Nervión ou do Ter e as súas literaturas.
Case bota en falta ao monologuista de Sánchez Dragó, polo menos botaba unhas risas.

Vailima (Latitude 13º52´S, Lonxitude 171º 44´O)

No Diario Cultural de onte na RG sorprendeume moito, senón oín mal, que a cantante colaboradora que fai de crítica musical - non entendo como se pode estar en misa e repicando nun panorama musical tan endogámico coma o galego onde tódolos artistas colaboran uns cos outros máis cedo ou máis tarde – descoñecese o significado do titulo do disco que comentaba cando supoño que para o autor debe ter certa relevancia co contido da súa obra. Referíase a el como misterioso ou suxerinte. Tampouco a presentadora sacouna da súa ignorancia cunha pequena aclaración sobre o mesmo dada a súa evidente conexión literaria.
Ás veces penso que lin demasiado e que isto empeza a ser un problema. Penso que estou mudando nun pretensioso intelectual do carallo. E iso non é bo.
Por certo o devandito titulo era TUSITALA.

Cárceres e mosteiros

Lémbranos hoxe Ferrín no seu artigo do Faro os mosteiros de Samos e Oseira convertidos en niños de fascistas ben agochados baixo as ás protectoras dos cregos.
O outro día nunha carta ao País un historiador lembraba o papel de carcereiras franquistas das monxiñas da orde esa que ven de levar o premio príncipe de asturias da concordia.
Veñen estes dous apuntes case descoñecidos para todos nós a conta do anuncio de converter o vindeiro 2006 en Ano da Memoria e o proxecto de recuperala, sexa na illa de San Simón ou no mausoleo do monte Gaiás. Sirvan estes feitos como exemplo da memoria que temos que recuperar, a que os nosos avós calaron por medo ou vergoña ou hixiene. A outra, a dos vencedores, xa estivo durante corenta anos nos libros e segue nas fachadas de moitas edificios oficiais e igrexas restauradas con fondos públicos.
Luz e taquígrafos xa !!!

Menú do día

De neno cando ao mediodía voltaba da escola esfameado gustaba de ler nas lastras e cartaces do ronsel de bares camiño da casa os seus menús do día, no Avia, no Taboada, no Central... Unha xeografía de primeiros e segundos pratos, de viños, de prostres e de cafés que agora a frustrada decoradora de interiores que malgoberna esta cidade quere eliminar pois di que afean o seu alacantino deseño urbano de palmeiras, bandeirolas e floridas xardineiras.
Esa mesma que onte inauguraba o curso académico con media hora de retraso nun ¡¡¡ centro privado relixioso !!! con canción de uniformado coro incluído como nos tempos da Polo e a sección feminina.

Chegan os bárbaros

A pesares das continuas queixas de libreiros e editores o mercado do noso país debe ser apetecíbel. Chega con ollar a bancada onde senta o prometedor equipo de escritor@s e ilustrador@s do Camaleón e oír as verbas da súa adestradora falando de máis de cen títulos, do seu caracter innovador e da súa procura dunha literatura de calidade que sexa susceptíbel de traballarse nas escolas. Agardemos que non remate todo en formigas Migas e tartarugas Tugas como dicía o outro día con moito tino o señor Pawley.

248.713,79 millóns de reais

Se o finado de meu avó o feirante abrise está mañá o xornal e lese esa cifra, pensaría que é imposíbel que haxa no mundo tantos cartos xuntos. Eu diríalle que habelos hainos, que fican todos enterrados no mausoleo do monte Gaiás e el acanearía a cabeza de dereita a esquerda incrédulo, facendo no seu caletre a conta de cantas vacas se poderían mercar con eles.
Dáme arrepío pensar o que se podería ter feito pola cultura e o ensino público deste país cos 248.713,79 millóns de reais.

Obscenidades

Sempre me pasou. O que os ben pensantes cualifican de obsceno a min paréceme do máis axeitado e pola contra o que eu considero obsceno era para eles un expresión máis do marabilloso mundo globalizado onde viven. Ven esta reflexión ao caso do seguinte.
Os venres pola tarde acudín co meu fillo a unha imaxinaria xoguetería a mercar un agasallo para unha compañeira de escola que cumpría anos e o convidara a súa festa o domingo. Nos estantes entre outras moitas cousas ficaban perfectas e mínimas réplicas de produtos alimenticios reais para que os fillos dos ben pensantes estragasen xogando ás comidiñas. Así 20 gramos, repito, 20 gramos de pasta ou garavanzos ou fariña custaban 2 €, repito 2 €. É dicir, que no mellor dos casos o prezo deses 20 gramiños quintuplicaban o prezo real dun quilo. A min percorreume un calafrío por tamaña impudicia cometida nun produto para nenos.
Meu fillo empeñouse en mercalos para a súa cociña de xoguete e por suposto foise coas mans baleiras. A mágoa duroulle ben pouco, ata que puido gozar cos magníficos SOUVENIRS de Fran Herbello no Anexo do MARCO, brincando coa irmá na fresca herba ao son dos grilos ou espertando arreo a un canso pastor alemán.
O sábado pola mañá cando facíamos a compra no hiper súa nai fíxolle unha demostración práctica da cantidade de pasta ou garavanzos que podía mercar con 2 € e a moita xentiña que podería comer con ela.

Eu fun un topmodel da moda galega

Eu fun un topmodel da moda galega. Xúroo. Corrían os anos oitenta e eu cortaba o pelo na perruquería máis afamada e moderna. Ao meu carón unha madura e atractiva muller que non me sacaba o ollo de enriba preguntoume se algunha vez desfilara ou posara, eu díxenlle que non, deume a súa tarxeta e dixo que me presentara ao día seguinte na dirección do dorso para unha sesión fotográfica.
Presenteime no chalé da Gran Vía emocionado, entreguei a tarxeta á rapaza da entrada e acompañoume ao soto, alí escribín os meus datos persoais, medidas, talla e nº de pé nun cartaz e un fotógrafo sacoume case un carrete de fotos.
Era Feliz e saín á rúa convencido de que as mulleres ollaban para min con ollos lascivos. Que era máis alto e guapo. Pensaba: tódolos demais homes son uns mixiricas. Eu si que fardo. A miña reportaxe no Galicia Moda seguro que vai dentro do maletín desa executiva. Esa rapaza que le no parque, de certo que pensa lúbrica en min. E cando máis feliz era, decateime de que pasaran as semanas e non me chamaran. E nunca fun un topmodel da moda galega.

(Desculpas a Náufrago pola intertextualidade)

ETES

Coma excéntrica cualificaba hai uns días meu benquerido Brétemas as nosas actitudes coma pais en relación co que ás veces se estende ao noso redor. A miña parella máis eu sentímonos moitas veces coma auténticos extraterrestre neste últimos anos.
Primeira eiva, nosos fillos levan primeiro o apelido de súa nai cos problemas que tal feito causa en calquera xestión burocrática que se faga, eu estou farto de que me muden o meu apelido e me poñan o dela.
Segunda eiva, non estamos casados, nin polo civil nin polo militar, nin nos anotamos en quenda ou rexistro, nin local nin autonómico nin estatal. Ao que hai que engadir que eles por suposto non están bautizados.
Terceira eiva, os xoguetes. Na nosa casa non entran pistolas nin outras armas, e meu fillo xoga dende sempre coa súa cociña ou con bonecas.
Cuarta eiva, a gardería. Non van por principios, súa nai máis eu decidimos apañarnos entre os dous pois coma autónomos sen xefe nin horario fixo podiámolo facer. Amigos, coñecidos, veciños e familia cando sabían de tal circunstancia arrepiábanse e insistían a cotío sobre as bondades da gardería no seu desenrolo físico emocional e na necesidade de socializalos pois senón ían a quedar tarados. Supoño que pensaban que para un neno estar cos seus pais non é bo no seu proceso de aprendizaxe.
Quinta eiva, a escola. Unha das nosas maiores preocupacións foi o da súa escolarización en galego – unha utopía- e o da clase de relixión. Cando as mestras celebraron a primeira reunión e alporizados protestamos - meteran ao maior en tal clase sen consultalo - e mostramos o libro, cos contidos e principios que defendía, a noso fillo uníronse os de outros no seu rexeite de tal ensinanza. O curioso foi que algún pai soubo pola nosa protesta da existencia de tal materia na escola e de que seu fillo xa a recibira durante o curso anterior sen que el se decatase, bendita comunicación interxeracional.
E podería seguir... pero non merece a pena.
A pequerrecha que ten agora trece meses xa non sofre tanto pois todo o entorno xa ten a seus pais como uns raros de carallo e déixannos coas nosas teimas. Iso si, o de que non lle mutilásemos as orellas cuns pendentes ou o de que súa nai aínda lle de peito con esa idade sigue a producir estrañeza e ata noxo nos benpensantes.
O que eu digo somo unha familia de ETES.

Bibliografía esquecida

Atopo nos fondos de vello dunha librería algúns dos primeiros libros en galego da miña infancia que non conservei e que xa tiña esquecidos no remol da memoria.
As inxenuas aventuras de Maruxa, Antón e Isabeliña en dous volumes editados por Galaxia no ano 1979 e titulados As Cousas de cada Día volumes 1 e 2.
As miñas primeiras palabras en galego dun tal J. de Juan B. editado pro LASTRASA Editoriales Reunidas, Lugo. Supoño que insigne filólogo pois na capa tamén se citan coma obras súas Mis Primeras Palabras en inglés, francés e euskeraz.
Lémbrome tamén do Dona Galicia de Ursula Heinze, creo, e que non volvín recuperar e da Galiña Azul de Casares que aínda conservo.
E deixo de escribir que os aruxos do pasado que trae o vento morno pola fiestra aberta énchenme os ollos de bágoas.

Igualdade

Recibín hoxe o cartaz e a solicitude de inscrición na VI XORNADA GALEGA DE NAIS e PAIS, educando en IGUALDADADE, a celebrar o 22 de outono en Santiago DC baixo o lema
O XOGO E O XOGUETE NON SEXISTA.
Agardo que a multinacional de hamburguesas da que falei onte tome nota e inscriba con celeridadade ao seu encargado de promocións en España e que os páis que protestaron polos agasallos tamén o fagan.

Burguer King ou Burguer Queen

Deixo as notas do meu caderno de verán para mellor ocasión e volvo a dura realidade.
O sábado co mal tempo sesión de cine con meu fillo. El olla abraiado a pirotecnia visual e baleira de ultima de Tin Burton e eu decepcionado e morriñento lémbrome daquela vella versión de 1971 cun entolecido Gene Wilde-Willy Wonka e uns unpalumpas bastantes máis simpáticos e mellores cantantes que os actuais.
A saída obrigada merenda no Burguer onde ao pedir o seu menú a rapaza que me atende pregúntame se é para ¿¿¿¿¿¿¿¿ neno ou nena ????????, eu quedo arrepiado e critico o sexista da promoción - ao parecer hai agasallos para nena ou para neno co menú -. Ela explícame que foron as protestas dos pais polos agasallos dos seus fillos os que os obrigaron a facer a pregunta de rigor.
Namentres meu fillo papa as patacas e a salchicha eu vexo no folleto en que consistían eses agasallos tan femininos que ergueron aos pais en armas: Unha boneca da nena protagonista da serie de TV, un boneco do seu gato e unhas gafas de sol, iso si, de cor rosa.
E pensar que un dos primeiros xoguetes do meu fillo foi unha cociña coa que aínda xoga hoxe con cinco anos xunto con súa irmá pequena as comiditas.
Cousas veredes.

Caderno de Verán IV

O poeta di que en cada un de nós hai un río secreto a piques de botar fóra *. Ti es o río agochado que me percorre, acugulado na primavera dos días, enxoito no estío das noites. As túas augas mornas abeiran o meu corpo canso, lonxe das quenllas e das rutas dos grandes barcos, dese gran peixe que de vagar nos devora. Mergúllome coma un neno nas túas ondas, mollas a miña gorxa e a sede e a soidade cesan. Ti es o río que me abrangue, que me da a vida e que xamais se esgota. O poeta di que en cada un de nós hai un río a piques de botar fóra


* Mientras tanto dame la mano, Kirmen Uribe. Ed. Visor 2004.

Caderno de verán III

Vexo aos nenos xogando cos gatos no patio. Son moitos, de tódalas idades e cores, brancos, negros e atigrados.
E lémbrome daqueles outros, dos que sendo neno afogaba por unha pequena esmola. Asexaba ás nais no labiríntico almacén da ferraxería entre ladrillos, cemento e tuberías. Atopaba os seus niños e roubáballes as crías que logo afogaba nunha bolsa de plástico que botaba ao río Covés ou enterraba na beira da estrada ao pé da enguedellada figueira.
Ás veces teño medo do neno que fun.

Caderno de verán II

Non estamos en Finlandia aínda que un mantelo de cinza e fume escureceu de súpeto o día. Estamos no extremo máis ao norte do país segundo as precisas coordenadas que un cartel anuncia na entrada do faro. Z. arrepiada fica nos teus brazos e as súas meniñas dilátanse incapaces de abranguer ese mar infindo que bate con bravura nas penedías e bourea nas furnas coma o xigante aldraxado dun conto de nenos. Ti apertala pero ela indefensa, incluso no teu van, rompe a chorar ante a inmensidade azul que se estende ante nós. A corda do horizonte esvaeceuse e o ceo e o mar confúndese e as nubes e as ondas e os avións e os peixes. Por uns intres o seu pranto fai calar ao mar e as bágoas salgadas que esvaran polas súas fazulas van reunirse coas súas compañeiras que caladas as agardan entre a escuma branca para comezar de novo o seu eterno e incesante pranto.

Caderno de verán I

Unha tardiña na praia L. non quere saír da auga para regresar a casa, eu bérrolle pero el faise o xordo e mergúllase unha e outra vez. De súpeto unha das derradeiras raiolas do sol cégame coma un lóstrego, pecho os ollos e cando os abro estou noutra praia. Na súa ribeira miña nai chama ao neno que fun pois xa é hora de marchar, eu fágome o xordo e mergúllome arreo nas ondas coas miñas novas aletas azuis. Pecho os ollos de novo e cando os abro L. segue na auga, séntome na area morna e tranquilo agardo ollando cara o sol que se pon tralos montes de cinza namentres na buguina da miña memoria resoan salgados os berros daquela moza que foi miña nai.