quarta-feira, maio 31, 2006

A República dos blogueiros II

Á proposta de Jaureguizar vou tirarme do carro en marcha e teorizar un chisco, coma humilde lector, sobre ese andazo de blogueiros que se estende sobre os nosos premios de narrativa máis recentes.
Parto da base de que os xurados descoñecían a condición de blogueiros dos premiados e do feito de que non lin nin Os Mércores de Fra nin Spam, pero si Cabaret Voltaire e Licor de abelá con xeo.
Para min estas dúas obras sobrancean no recente panorama literario galego, tanto pola súa innovación temática como polos os seus achados estruturais. Parecen dúas obras máis próximas ao panorama narrativo actual, por unha banda a parodia e o pastiche dun xénero clásico coma a novela de espías e pola outra a escritura cinematográfica cunha montaxe simultánea e en paralelo de varias accións que conflúen nun desenlace común. Asemade os xurados de todos eses premios, incluídos os máis recentes coincidiron nas súas apreciacións sobre a as obras, innovación, ruptura, frescura.Poden parecer lugares comúns, pero non creo que sexa unha coincidencia, supoño que ten que ser síntoma de algo.
Isto, que parece en principio non ter relación ningunha co feito de que os seus autores sexan blogueiros si que o ten e moito, penso eu. O feito de escribir e ter unha canle diaria de comunicación aberta cos lectores aínda que non sexa estritamente sobre o traballo literario, penso que enriquece e abre as perspectivas, facendo saír ao autor do seu escritorio e abríndose a unha nova literacidade como diría Brétemas. Unha xustaposición de recursos procedentes dese rebumbio de xéneros e voces que habitan a rede e que mudan día a día. Penso que estamos, dentro das ecidentes diferenzas existentes entre os autores, ante o que poderiamos denominar Xeración Blogueira.
E déixoo xa que isto semella a lección maxistral dun profesor universitario ou unha paxarada miña.

terça-feira, maio 30, 2006

Preguntas

Que pensariamos se mañá o diario A Opinión da Coruña destacase na súa portada a nova de que unha banda viguesa anda a asaltar os chalés da súa vila?
Ou se o Faro de Vigo dixese que unha banda coruñesa é a responsábel dos asaltos as casas desta cidade?
Supoño que moitos dunha banda e outra da autoestrada nos alporizariamos, falariamos dos localismos de sempre, dunha rivalidade que non ten sentido.
Pois ben, se os asaltantes son romanos, albaneses ou kosovares o dato repítese ata extenuación nos telexornais, sen que ninguén se alporice, e os políticos coma un coro de traxedia grega únense a festa coas súas declaracións xenófobas. Coa reiteración e a continua repetición dunha nova puntual xérase unha innecesaria alarma social que dispara as audiencias televisivas, os sentimentos racistas e a venda de cámaras e sistemas de seguridade para as ben fornecidas facendas que eses paramilitares estranxeiros véñennos roubar.
Namentres, os caiucos seguen chegando as illas ateigados coa desesperanza duns homes e mulleres que renegan da súa patria, que agochan a súa orixe e a dos seus devanceiros para non seren repatriados de regreso ao inferno en que mudou a súa terra, e que ledos trocan polo insalubre aparcadoiro onde os amorean coma animais.

segunda-feira, maio 29, 2006

A República dos blogueiros

A rolda comezouna Jaureguizar gañando o García Barros o ano pasado, seguiu despois Veloso coma finalista do Lueiro Rei, que recuncou gañando o Risco de literatura fantástica e polo de agora púxolle o provisional broche Náufrago co Blanco Amor esta fin de semana. A república das nosas letras esta mudar nunha república de blogueiros e eu alégrome. Moitos parabéns a todos eles e que siga a racha.

quinta-feira, maio 25, 2006

Xurado

Teño dende fai uns días sobre a miña mesa os orixinais. Nos seus versos un feixe de poetas puxeron as súas máis fondas arelas, coma fixen eu xa fai máis dun ano. Sinto unha enorme responsabilidade, non me sinto capaz de xulgalos pero teño que facelo. Nunca pensei que estar da outra banda puidera ser tan complexo. Agardo acertar co meu veredicto

quarta-feira, maio 24, 2006

Proposición

A tempo de tentar a principal caída
despóxome da gloria e da semente da riqueza.
Na face destes días primitivos,
en posesión
da culpa divina
ou do misterio da Razón,
escribir con delicadeza
nunha caixa de Pandora
de delor.


Lois Pereiro

(Hoxe, e van alá dez anos dende a súa perda, eu coma Jaureguizar insisto tamén.)

terça-feira, maio 23, 2006

Brincadeiras

Os nomes dos xogos populares en Galiza son coma os dos peixes que sendo os mesmos varían dunha comarca a outra, dunha parroquia a outra. No meu post anterior eu citaba tres polos nomes que lles daba de nenos e que agora aclaro ante as vosas peticións, aínda que supoño que máis dun xogaría a eles algunha vez:

-A chopa, así lle chamabamos os rapaces de Baión, terra dos meus avós maternos, ao xogo que meu fillo chama a pita e outros chaman a queda ou a cola, un apanda é persigue aos compañeiros ata tocalos a todos, quedando na seguinte rolda o primeiro que foi pillado.

-O peltre, tamén chamado patefa, raia, peletre, chapa, tella, rodela ou mariola, xogo infantil que Cortazar inmortalizou para sempre na súa máis coñecida novela.

-O pincho, unha variedade do anterior que eu xogaba na EXB a carón da vella fábrica de Skol e a sombra da autoestrada, en vez de lanzarse unha tella ao encrucillado cravábase un pincho en cada casa, normalmente un desaparafusador.

Outro día falarei dos tutelos, do marro, do pano e dos partidos de béisbol, si de béisbol, que xogaba no campo da Torre en Vilagarcía.

segunda-feira, maio 22, 2006

Os tempos están mudando

O meu maior éxito cos nenos da escola do meu fillo a semana pasada foi mostrarlles como guindar unha buxaina. As mestras organizaron unha pequena exposición de xoguetes antigos aportados polas familias: moita madeira, folla de lata e bonecas sesenteiras. Dos corenta nenos da escola entre tres e seis anos ningún deles sabía como xogar con ela, algún nin vira unha xamais, e moito menos sabían enlear a piola. Eu fíxenlles unha demostración e algúns animáronse con máis pena que gloria, a pesares de que moitos son capaces de facer verdadeiras diabruras co mando ateigado de botóns dunha consola.
Mellor non falarlles do pincho, do peltre, das canicas, do ovopicoaraña, ou da chopa. Isto, compañeiro, é o declive dos xéneros clásicos.

sexta-feira, maio 19, 2006

Cacharradas

O máis triste do acontecido onte na Deputación de Lugo, amais dos xeitos exhibicionistas do fachendoso fiscal, foi a actitude dos corporativistas funcionarios pola actuación policial á hora de deter aos seus compañeiros e esposalos, “nin que mataran a alguén” chegaron a comentar, e as manifestacións do seu alporizado presidente. Pero o máis grave é ler hoxe na prensa a tódolos opinadores e comentaristas resinados ante a evidencia e afirmando que o asunto era sabido e que non hai que botarse as mans a cabeza. Supoño que isto é un claro exemplo dixo que chaman normalidade democrática.

quinta-feira, maio 18, 2006

Só ante o perigo

A visita á escola do meu fillo o martes foi un desastre, ou a min pareceumo. Durante a miña arábiga disertación os corenta pícaros choraron, berraron chimparon e non me fixeron nin caso, ou a min pareceumo. Só cando lles mostrei coma escribían os árabes e abrín un pequeno estoxo cheo de especias e lle din a probar cúrcuma calmáronse un chisco.Ao remate, e como a música amansa as feras, probamos a bailar todos xuntos a danza do ventre ao ritmo da música que lles levara.
Hoxe namentres agardaba para recoller ao meu fillo achegáronse algúns país e ante o que me contaron quedei abraiado da capacidade dos nenos para quedar coas cousas no medio do rebumbio máis grande. Ao chegar ás súas casas algún teimou por escribir do revés como facían os árabes, outra remexeu nos botes das especias pois seica valían máis que o ouro, outro dixo que eu escribira moi mal o libro pois unha profe mo tiveran que corrixir e outra empeñouse en que lle mercaran aquela estraña música que oíra e coa que se bailaba ensinando o embigo.
Bendita infancia.

terça-feira, maio 16, 2006

DLG 2006

Non pensaba falar do día de mañá, un día morto, do que xa dixen o que tiña que dicir fai agora un ano. Namentres a RAG non mude os seus criterios, o día volva a ser lectivo e os periódicos da terra se comprometan e non cubran o expediente só cunha portada en galego (hai que ser miserento para cobrar 1€ polo libro que repartirá algún mañá despois dos moitos cartos chuchados en propaganda institucional e subvencións), non temos nada que celebrar, é un día estragado para as nosas letras .
Eu hoxe pasarei unhas horas cos nenos da escola de meu fillo, falareilles de Simbad, de Sari, de Cunqueiro, das mil e unha noites, de sultáns e princesas, das especias, fareino en galego e agardo que non se aburran moito e que algo prenda nas súas cabeciñas e devagar algún día agrome nas súas verbas. É o meu desexo e a esperanza de todos nós, pois neles fica o futuro da nosa lingua.

segunda-feira, maio 15, 2006

Pilar, hai que ler un pouquiño

“Os nenos teñen dereito a recibir o primeiro ensino na súa lingua materna. O Goberno Galego arbitrará as medidas necesarias para facer efectivo este dereito.
As Autoridades educativas da Comunidade Autónoma arbitrarán as medidas encamiñadas a promover o uso progresivo do galego no ensino.”


Artigo 13.1ºe 2º da Lei 3/1983, de 15 de xuño, de normalización lingüística.

quinta-feira, maio 11, 2006

O camiño a seguir

Estou agradecido. Se alguén me di fai un ano cando estaba a piques de tirar a toalla que tería unha novela publicada e un libro de poemas no prelo non o crería. Non me podo queixar tampouco do que os editores chaman visibilidade. O meu Sari falou por min do Diario Cultural da RG, xa tivo unha crítica no Culturas da Voz e onte para a miña ledicia recomendárono no Libro Aberto da TVG. Tamén moitos coñecidos gabárono, o meu benquerido editor, Naufrago, Brétemas, Martin Pawley, Veloso, e a eles estoulles tamén moi agradecido.
Xamais pensei que as cousas serían así e agora recoñezo que teño certa vertixe, dubido cal é o seguinte paso a dar, non quero decepcionar a ninguén. Pésame a responsabilidade nas costas pois non sei se teño algo máis dentro que este á altura da súa confianza. Ás veces cando alguén me fala ou me pregunta por Sari, non sei que responder, agromou en min de socate e non sei dicir onde fica a súa orixe. Envexo a Suso de Toro que onte na presentación do seu Home sen nome, espiuse coma escritor para nós e contounos onde nacera a súa nova novela, léndonos anacos dos seus diarios dende aquela afastada anotación onde dous homes vellos, unha vítima é un verdugo, comparten unha habitación de hospital. El tivo unha idea, trazou un plan e levouno devagar á práctica. Eu aínda non teño nada.

quarta-feira, maio 10, 2006

Unha man amiga

“Necesito a man que sosteña o vaso, a man hábil que supla a miña man inútil, unha man que actúe segundo a miña vontade aínda libre...”

Jorge León Escudero(1953-2006)

terça-feira, maio 09, 2006

Grant McLennan in memorian

Morreu este sábado en Brisbane un dos maiores ourives da música pop. Os seus versos e musicas lévanme acompañando máis de vinte anos coma un fiel e leal compañeiro de pupitre na escola da vida. Vaian estas verbas dunha das súas maiores alfaias coma pequena homenaxe.

Cattle and cane

I recall a schoolboy coming home
through fields of cane
to a house of tin and timber
and in the sky
a rain of falling cinders.
From time to time
the waste memory-wastes
I recall a boy in bigger pants
like everyone
just waiting for a change.
His father’s watch
he left it in the showers.
From time to time
the waste memory-wastes.
I recall a bigger brighter world
a world of books
and silent times in thought.
And then the railroad
The railroad takes him home
through fields of cattle
through fields of cane.
From time to time
the waste memory-wastes
the waste memory-wastes
further, longer higher, older.

sexta-feira, maio 05, 2006

O teu corpo é a miña nación

O domingo cumpres os corenta e diante do espello láiaste de que o teu corpo non é o que era.
Eu véxote coma sempre, o teu corpo é a esgrevia cartografía da nosas vidas. Cada cavorco, cada congostra, cada engurra desa xeografía deluvada polo devalar dos días reflicte as nosas pequenas epifanías e desgrazas, tódolos camiños destes delongados anos xuntos.
As fortes mans acariñando a ardentía do mar noitarego. O labiríntico embigo no que aniño. Os ollos cegados polo solpor dende aquelas torres hoxe extintas. As pequenas serpes que agatuñan polo ventre lene. Os ombreiros de loitadora sobre os que nos carrexas. A morna fragua das coxas. Os berros da gorxa nodosa cando botaches os fillos ao mundo. O sorriso cómplice cando me ves facer o parvo con eles. A voz crebada que os arrola, que nos rifa ou que nos di que nos quere. O oco vizoso onde as costas rematan...
Diante do espello eu véxote coma sempre, o teu corpo é a esgrevia cartografía das nosas vidas.

quinta-feira, maio 04, 2006

O libro abriuse

Despois de aturar ata a exasperación as mellores xogadas da xornada futbolística comezou por fin na alén da medianoite a programa de libros da TVG, estas foron as miñas impresións.

- Agardo que eses estantes do decorado ateigados de libros mortos non sexan metáfora ningunha. Tanto custaría enchelos de libros vivos?
- O formato é o de sempre, algunha innovación non estaría de máis, como sacar os libros a rúa ? Se se recomenda Casas Baratas porque non se pon ao crítico nun deses bloques que aínda quedan polas vilas do pais facendo o seu comentario?
- Darlle voz aos clubs de lectores é una magnifica achega.
- A nómina de críticos e excelente, en especial a atinada Laura Caveiro, chamándolle ao pan pan e ao viño viño.
- Penso que se lle da demasiado tempo as traducións, por moi relevantes que sexan para o noso sistema literario, os libros de nós necesitan máis espazo. Amais falar só das vertidas do inglés e o francés é demasiado limitado. Agardo que o alemán, o italiano ou o húngaro se sumen tamén nos próximos programas.
- Penso que debería engadirse unha sección fixa de poesía e de LIX cun crítico especializado.
-Romón estivo ben, quizabes semellaba un pouco nervioso con tanto sorriso, pero o seus comentarios e preguntas foron acertados.
-Como xa dixen o outro día a duración e o horario do programa seguen a parecerme unha vergoña.

De tódolos xeitos temos que estar moi ledos despois de tantos anos de seca. Agardemos que este libro fique xa aberto para sempre.

quarta-feira, maio 03, 2006

O dereito a folga ou a pancada na porta

O sector do metal está en folga para acadar un convenio colectivo despois de tan só un día de negociación e hoxe pola mañá cortaron a tráfico na cidade. A min pilláronme na rotonda da Calzada e malia explicarlles que en media hora tiña un xuízo no que defendía a un traballador nin sequera me deixaron dar a volta para procurar outro camiño e ademais gañei unha patada na porta do coche do chulo delegado sindical que dirixía o piquete informativo. Perante a indiferenza do policía local que se encolleu de ombreiros cando mirei cara el, renunciei a que o identificaran para denuncialo. Amais dun cento de condutores, no atasco ficaban tamén uns autobuses escolares ateigados de nenos sobreexcitados aos que tampouco deixou pasar. Namentres o pequerrecho tirano da pancada ría e comentaba cos demais o boa que estaba a loura que deixaran pasar no seu coche nos primeiros intres do corte, cando desapareceu os seus compañeiros achegáronse a min e pedíronme desculpas, compartimos uns cigarros e falamos.
Eu a ese milhomes vino moitas veces amparado no balbordo facendo das súas. Vino alporizando ao pelotón de linchamento ou paseando rojos na guerra civil ou agredindo a un detido á entrada de calquera xulgado. Ese home habita entre nós, camiña entre nós, toma ao café con nós, ese home é un covarde.

terça-feira, maio 02, 2006

Utopía

"Escribín tódolos días da miña vida dende fai oitenta anos. O segredo? Estar namorado de tódalas cousas. Nacín como amante, así vivín e morrerei. Hai que namorarse e ficar namorados. Non escoiten nada que non sexa o seu corazón e sigan ese camiño. Se alguén non cre en vostedes e no seu futuro, apárteno. Sexan intensos e apaixonados. Fagan iso e terán unha vida feliz."

(dito polo mestre Ray Bradbury fai uns días na feira do libro de Bos Aires)

segunda-feira, maio 01, 2006

Recital

Andei estes días relendo a poesía de Cunqueiro para escoller algúns versos que recitar na homenaxe poética que se celebrará hoxe día 2 de maio as 8 do serán na Casa do Libro de Vigo e ao que me convidou amablemente Francisco Castro con quen compartirei o estrado xunta con Cesar Cunqueiro e Antonio García teixeiro.
A faceta lírica do de Mondoñedo anda un pouco esquecida, asoballada pola forza máxica da súa narrativa, polo que penso que hai que reivindicala, máis cando o seu estro acada cumios coma este.

Na outra banda

Na outra banda dixéronme
os vellos vanse convertindo en arbres
vellos tamén sin follas na cara do sol
agardando sin saber o qué
mudos.

Pro súpetamente un arbre calisquer
sinte rubir dentro del a seiva dun soño
beira da morte xa pro aínda
morno como o leite da nai.

O soño vai rubindo polas veas do arbre
unha vida enteira que pasa
ata facerse paxaro nunha ponla
un paxaro que recorda canta e vaise
denantes de que todos os arbres morran.

Si eu me fago arbre vello na outra banda do río
e me toca ser arbre que recorda e soña
ben segura podes estar de que soñarei contigo
cos teus ollos grises como a alba
e coa túa sorrisa
coa que se vestiron os beizos das roseiras
nos días máis felices.


(de Herba aquí ou acolá)